Het MDP project is een groepsopdracht. Mijn groepje bestond uit 5 studenten in totaal. twee leerdingen kwamen van de opleiding ruimtelijke ontwikkeling, iemand kwam van technisch bedrijfskunde en ik met de laatste persoon kwamen van de opleiding bouwkunde.

De opdracht waar wij als groep aan hebben gewerkt gaat over een mobiliteitshub in de Werpsterhoek ontwerpen. Hiervoor doorlopen wij samen een ontwerpproces om uiteindelijk tot een eindproduct te komen. In dit ontwerpproces moeten verschillende onderdelen worden onderzocht en moeten deze uiteindelijk worden samengevoegd tot een ontwerp.   

Om dit ontwerpproces zo goed mogelijk te doorlopen hebben wij eerst een Plan van Aanpak gemaakt om deze als leidraad te gebruiken door het proces heen. Zie het gehele Plan van Aanpak hier onder als een te downloaden bestand. 

Het Plan van Aanpak hebben wij uiteindelijk moeten presenteren aan de opdrachtgever en docenten waarbij er werd beoordeeld met een GO of NOGO. Hierin hebben wij ons Plan van Aanpak gepresenteerd en daarbij de hoofd en deelvragen besproken. Na het houden van deze pitch hebben wij als groep een GO gekregen. Hieronder is de gebruikte poster terug te vinden. 

Wij hebben als groep de deelvragen verdeeld onder de studenten van de verschillende opleidingen. de verdeling was gebaseerd op kennis, leerdoel, en opleiding. Ik heb mij als bouwkunde student gericht op de deelvraag;

• Welke voorzieningen kunnen worden toegepast in de mobiliteitshub om een goede aantrekking te creëren?

Hieronder is mijn onderzoek in te zien. 

Hoofdstuk 5 De voorzieningen

Om van een traditioneel knooppunt een mobiliteitshub te creëren moet er gekeken worden naar verschillende onderdelen. Hierbij staan niet alleen de behoeften van reizigers centraal, maar ook die van andere gebruikers. Om een mobiliteitshub succesvol te laten aansluiten op de behoeften van gebruikers, is grondig onderzoek naar verschillende behoeften en bijbehorende voorzieningen en functies belangrijk.

Dit onderzoek richt zich specifiek op de identificatie van geschikte voorzieningen voor de mobiliteitshub in Leeuwarden-Werpsterhoek. Door de juiste voorzieningen te bieden, kan de mobiliteitshub transformeren tot een levendige en aantrekkelijke locatie waar mensen niet alleen snel en handig kunnen overstappen, maar ook kunnen genieten van diverse services.

Het doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in de behoeften van verschillende belanghebbenden en om te leren van bestaande mobiliteitshubs. Hierdoor kan de ontwikkeling van efficiënte mobiliteitshub gestimuleerd worden. Om dit te bereiken, zijn er interviews gehouden met belangrijke partijen; WerkgroepSpoorInFriesland (WgSiF) en Arriva. Bovendien zijn bestaande mobiliteitshubs geanalyseerd en worden eigen inzichten meegenomen.

Als laatst zijn er onder gebruikers van het openbaar vervoer enquêtes uitgedeeld om uiteindelijk een groot beeld te krijgen van de behoeftes van de gebruikers. Door een analyse van deze behoeften en wensen kunnen passende voorzieningen ontwikkeld worden die bijdragen aan de functionaliteit en aantrekkelijkheid van de mobiliteitshub.

5.1 Resultaten vanuit het interview  

Om een breder inzicht te verkrijgen van verschillende functies en voorzieningen die een mobiliteitshub kan bevatten, zijn er interviews gehouden met WgSiF en Arriva. Er zijn verschillende vragen gesteld aan deze belangrijke partijen via de mail. De resultaten worden meegenomen in het onderzoek, en worden hieronder besproken.

Van knooppunt naar mobiliteitshub

Mobiliteitshubs van de toekomst kunnen onderverdeeld worden in drie verschillende types, A, B en C. A staat voor een hub met hoge verblijf- en serviceniveau, een C-hub bevat een minimaal serviceniveau gericht op kort verblijf en een B-hub richt zich op een hoog serviceniveau, met als hoofdfunctie de vervoerfunctie.

Volgens Arriva is de Werpsterhoek een goede locatie voor een B-hub. Om een mobiliteitshub te realiseren is voldoende mobiliteitsaanbod niet voldoende, er moet daarnaast ook genoeg ruimte zijn voor privé-vervoer in de vorm van parkeren van fiets en auto, en kan er deelvervoer beschikbaar zijn. Dit houdt in dat er qua voorzieningen verschillende onderdelen aanwezig moeten zijn.

Deze zijn als volgt;

• Openbaar vervoer: regionale en lokale trein & bus verbindingen
• Deelvervoer: deelauto’s, deelfietsen, deelscooters & deelsteps
• Overig vervoer: taxi & belbus
• Fietsvoorzieningen: fietsstalling, fietsservice, oplaadpunten, fietskluizen & fietsverbindingen
• Autovoorzieningen: oplaadpunten, P+R, kiss&ride, carpoolgelegenheid & taxiplaatsen

WgSiF houdt zich bezig met de ontwikkeling van de mobiliteitshub in de Werpsterhoek. Voor hen is een mobiliteitshub een locatie waar zowel verschillende vormen van openbaar vervoer (bus, tram, trein, metro, taxi) als goederenoverslagfaciliteiten samen kunnen komen.

Denk hierbij aan grote magazijnen die dienen voor opslag en overslag van bijvoorbeeld bulkgoederen, postpakketten en brievenbuspost.

Daarnaast zijn de behoeftes van de gebruikers erg belangrijk bij het realiseren voor een hub. Hierbij is het wel belangrijk om te bekijken welke gebruikers naar de hub zullen komen. Deze kunnen onderverdeeld worden in: dag reizigers, treinreizigers vanuit het Zuiden en/of Noorden en busreizigers.

Om alle drie de type gebruikers te bereiken moet er rekening gehouden worden met ruime en betaalbare parkeerplekken, P+R gelegenheid en frequente trein- en busritten in verschillende windrichtingen.  

Om een beter inzicht te krijgen in de wensen van de gebruikers wordt er gebruik gemaakt van de klantenwenspiramide. Deze piramide geeft de basisbehoeftes aan van voorzieningen op een station. Deze basisbehoeftes zijn gesplitst in vijf verschillende onderdelen, waarin de onderste het belangrijkst zijn.

• Veiligheid: De mobiliteitshub moet een (sociaal) veilig gevoel kunnen geven. Met gebruik van camera’s, openbare verlichting en afvalvoorzieningen kan dit gecreëerd worden.
• Snelheid: Wanneer er frequente bus- en treinverbindingen in verschillende windrichtingen lopen zorgt dit voor een snellere vervoersreis, waardoor er meerdere reizigers getrokken worden naar deze mobiliteitshub.
• Gemak: Wifi, toilet, restaurant, kiosk, fitnes apparatuur, pakket ophaalpunten, OV-oplaadpunten, pinautomaten en vergaderlocaties zijn voor het gemak van de gebruikers en vallen onder de pluspunten van een hub.
• Comfort: Zit- en wacht gelegenheid, digitale reisinformatie, ticketverkoop, bewegwijzeringen en watertappunt vallen onder het comfort en zorgen ervoor dat gebruikers zich comfortabel genoeg voelen om te rezen via deze hub.
• Beleving: Deze voorzieningen dragen bij aan de aantrekkelijkheid en positieve beleving van de hub. Hierbij kan gedacht worden aan kunst, groenvoorzieningen en kleurgebruik.

Op basis van deze interviews zijn er verschillende voorzieningen en functies naar voren gekomen die relevant zijn voor het ontwerpen van de mobiliteitshub. Hierbij wordt de klantenwenspiramide en de voorbeelden van een B-hub in meegenomen. Deze resultaten bieden waardevolle inzichten om een goed uitgeruste en gebruiksvriendelijke mobiliteitshub te creëren die aansluit bij de behoeften en wensen van de gebruikers.

5.2 Mindmap

Er is een inspirerende mindmap gemaakt om de inzichten en behoeften voor een mobiliteitshub duidelijk te maken (bijlage II). De mindmap begint met het centrale thema van duurzame mobiliteit. Er zijn verschillende takken toegevoegd die specifieke inzichten weergeven, zoals de behoefte aan verschillend openbaar vervoersverbindingen, sociale veiligheid, de integratie van deelmobiliteit, en de beschikbaarheid van oplaadpunten voor elektrische voertuigen. Tot slot is de betrokkenheid van de gemeenschap benadrukt door een tak toe te voegen over benodigde voorzieningen en functies, waarbij de stem van de gebruikers centraal is gesteld.

5.3 Enquête

Onlangs is er een enquête gehouden onder de gebruikers van het openbaar vervoer om inzicht te krijgen in de voorkeuren en behoeften met betrekking tot verschillende voorzieningen en functies die een mobiliteitshub moet bevatten.

De enquête trok de aandacht van een respondenten, variërend van frequente OV-gebruikers tot af en toe reizigers. Een van de belangrijkste bevindingen was dat reizigers een sterke behoefte hebben aan een goed werkend systeem waarbij verschillende vervoersmiddelen naadloos op elkaar aansluiten.

De meerderheid van de respondenten gaf aan dat een mobiliteitshub moet beschikken over uitgebreide fietsfaciliteiten, en parkeerfaciliteiten, waarbij het belangrijk is dat er voldoende elektrische oplaadpunten beschikbaar zijn. Daarnaast is 70% bereidt om deelmobiliteit als alternatief van een auto te gebruiken.

Een andere veelgenoemde voorziening was de aanwezigheid van horecagelegenheden, zoals cafés, restaurants en koffiebars. Reizigers hechtten waarde aan de mogelijkheid om te kunnen ontspannen van een drankje of maaltijd tijdens het wachten op hun volgende vervoersmiddel. Daarnaast werd het belang van goede AI-informatievoorziening benadrukt.

Bovendien werd er aandacht gevraagd voor groene en duurzame initiatieven binnen mobiliteitshubs. Hierbij werd gedacht aan laadpunten voor elektrische voertuigen, zonnepanelen en groene zones met beplanting in de omgeving.

De enquête heeft waardevolle inzichten opgeleverd en zal worden gebruikt bij de verdere ontwikkeling van de mobiliteitshubs. Met de behoeften en wensen van de gebruikers in gedachten kan er worden gewerkt aan het ontwerp van de mobiliteitshub die niet alleen functioneel is, maar ook een aangename ervaring biedt voor reizigers.

5.4 Sociale veiligheid

Een van de belangrijkste punten voor het ontwerp van de mobiliteitshub is (sociale) veiligheid, als de veiligheid niet op orde is zal er ook niemand gebruik maken van de hub, ook al is het de mooiste hub in heel Nederland. Daarom is moet er goed over de sociale veiligheid gedacht worden.

Een van de makkelijkste punten die je kan toepassen en verbeteren is verlichting, vooral voor ’s avonds is het voor de sociale veiligheid belangrijk dat er voldoende belichting is. Dat er voldoende licht is, is beter voor de sociale veiligheid omdat mensen dan kunnen zien wat er om hun heen gebeurt, en zullen ze ook veiliger voelen.

Een andere manier van een verbeterde sociale veiligheid moet zichzelf voortbrengen, en dat is reuring, dit betekend eigenlijk dat er veel mensen in de hub zelf zijn, die kunnen opletten en mogelijk ingrijpen als er iets gebeurt. Dit sociale veiligheid punt komt hopelijk vanzelf als de hub uiteindelijk staat.

Door niet te veel hoekjes en dichte plekken te creëren en meer open plek moet er meer zicht komen op de hele hub, waardoor er verbetering in de sociale veiligheid komt. Als laatste punt dat hier wordt benaderd is beveiligers toevoegen aan de hub. Het hoeft niet veel beveiligers zijn, als er maar iemand is waar je voor hulp tegen (sociaal) onveilige situaties heen kan.

5.5 Toe te passen faciliteiten

Na het voeren van interviews met WgSiF en Arriva, evenals het uitvoeren van een enquête onder de gebruikers, zijn er waardevolle inzichten verkregen over de gewenste voorzieningen en functies in mobiliteitshubs. Ook zijn er bestaande mobiliteitshubs geëvalueerd en eigen inzichten meegenomen in het ontwerp van de mobiliteitshub in de Werpsterhoek.

Er zal worden gefocust op de voorzieningen die horen bij een B-hub, en de klantenwenspiramide. Hierbij passen ruime fietsfaciliteiten en parkeerfaciliteiten voor auto’s, zoals parkeerplaatsen, oplaadpunten, fietsverhuur/deelmobiliteit en goede fietsroutes. Dit sluit aan bij de wens van reizigers om duurzaam vervoer te stimuleren, en elektrische voertuigen aan te moedigen.

Bovendien nemen worden er groene en duurzame initiatieven opgenomen in het ontwerp van de mobiliteitshub. Dit omvat het integreren van laadpunten voor elektrische voertuigen, zonnepanelen en groene zones met beplanting. Hiermee zal er worden gestreefd naar een milieuvriendelijke en aantrekkelijke omgeving die bijdraagt aan een duurzame mobiliteit.

Het waarborgen van (sociale) veiligheid is ook een cruciaal aspect bij het ontwerpen van de mobiliteitshub, gebruikers willen zich veilig kunnen voelen. Dit staat ook onderaan in de klantenwenspiramide. Een effectieve maatregel is het zorgen voor voldoende verlichting, vooral in de avonduren. Het creëren van een levendige omgeving met veel mensen draagt ook bij aan een verbeterde sociale veiligheid. Dit kan gecreëerd worden door bijvoorbeeld horecagelegenheden, wat ook naar voren kwam in de enquêtes.

Het vermijden van afgesloten hoekjes en het bieden van open zichtlijnen, met camera’s, vergroot ook de sociale veiligheid. Hierdoor zal er worden onderzocht hoe het uiterlijk kan bijdragen aan het vergroten van de sociale veiligheid.

Door de inzichten uit de interviews, enquête en bestaande mobiliteitshubs te combineren met eigen inzichten, zal er een mobiliteitshub worden ontworpen die aansluit bij de behoeften van de gebruikers. De mobiliteitshub in de Werpsterhoek zal functioneel, duurzaam en klantgericht zijn, waardoor het openbaar vervoer efficiënt en toegankelijk wordt en reizigers een prettige ervaring hebben tijdens hun reis.

Zie het hele eindverslag hier onder.

De poster die is gebruikt voor de presentatie is hieronder terug te vinden.

Reflecties 

Binnen het MDP project is de samenwerking een groot onderdeel geweest. hieronder is een bestand te downloaden met een reflectie gericht op het gehele project.